Bạn có yêu văn hóa Nhật Bản? Hay bạn đang chuẩn bị đi du học Nhật Bản?
Trước khi bắt đầu xách vali lên may báy đến Nhật Bản, bạn cần phải biết về những văn hóa này của Nhật Bản. Đây là cách bạn thể hiện sự tôn trọng đến văn hóa và con người Nhật Bản, cũng như thể hiện sự văn minh lịch sự của bản thân.
Mặc dù Nhật Bản đã mở cửa và có nhiều xu hướng hiện đại trên thế giới được du nhập, những người đến thăm và lưu trú tại Nhật Bản vẫn có sự khác biệt lớn. Nhiều câu hỏi được đặt ra như "Tại sao họ lại làm như vậy?" hay "Văn hóa này của họ sao lại lạ lùng như thế?" liên tiếp xuất hiện trong suy nghĩ của người nước ngoài đến với đất nước Mặt trời mọc.
Bài viết sẽ cung cấp một vài thông tin để bạn có sự chuẩn bị, hy vọng sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn đôi chút về đất nước Nhật Bản.
Đừng bao giờ đến muộn giờ (hay trễ giờ)
Luôn đúng giờ đã trở thành lối sống văn hóa của người Nhật Bản. Nếu lịch hẹn được sắp xếp vào lúc 8h sáng, bạn cần có mặt ở đó vào lúc 7h45 sáng. Khi đó bạn sẽ nhận ra rằng mọi thứ ở Nhật, đặc biệt là các phương tiện giao thông công cộng, luôn di chuyển với tốc độ nhanh tới điểm đến. Muộn giờ sẽ không bao giờ được chấp nhận.
Chúng tôi từng gặp những người dù chỉ muộn 1 phút, họ cũng sẽ nhắn tin báo để sắp xếp lại lịch hẹn, và như thế mọi thứ sẽ giúp người khác thay đổi lại lịch hẹn. Hãy giữ thói quen là đến sớm hơn giờ hẹn bằng cách để ý đến thời gian.
Luôn sẵn sàng tháo giày dép mọi lúc
Khi đi vào một nơi riêng tư, như đến nhà một người quen hoặc vào lớp học, bạn cần tháo giày dép của mình. Hãy nhớ đi dép trong nhà vì không được phép để chân trần.
Hầu hết mọi nơi bạn đến đều có tủ đựng giày. Trong căn nhà luôn chuẩn bị sẵn những đôi dép trong nhà, những đôi dép này không được dùng đi ra đường.
Mọi thứ rất SẠCH, thật sự là rất sạch
Bạn sẽ nhận ra một điều khi đến Nhật Bản là mọi thứ thật sự rất sạch sẽ - từ con người, những căn nhà, đường phố đều ngăn nắp và gọn gàng !
Không có rác thải, ở chỗ nào cũng sạch. Các hình vẽ Graffiti không phải là thứ được chấp nhận tại đaya. Tuy nhiên, những thùng rác công công dường như không tồn tại ở Nhật Bản. Bạn sẽ phải giữ các loại rác như cốc cafe, vỏ kẹo hoặc hộp bánh, chai nước... cho đến khi về nhà và vứt vào thùng rác của bạn.
Hãy nhớ điều này khi bạn xếp hàng mua cafe mang đi, bạn không được xả rác ở bất cứ nơi nào tại Nhật Bản. Người Nhật rất tự hào vào sự sạch sẽ của đất nước họ và làm vậy sẽ thể hiện sự thô lỗ và bất lịch sự.
Ở những khu vực công cộng, người Nhật bản rất giỏi giữ gìn vệ sinh cá nhân. Cụ thể như:
- Họ đi tắm hàng ngày, có những người tắm vài lần mỗi ngày. Bạn cần nhận thức về vệ sinh cá nhân mình và tắm rửa hàng ngày.
- Các loại khăn ẩm, khăn ướt được cung cấp ở hầu hết mọi nhà hàng và moi người sẽ lau rửa tay trong cả ngày, chứ không chỉ sau vào nhà vệ sinh.
- Một trong những hoạt động thư giãn phổ biến ở Nhật là nhà tắm công cộng.
- Mọi người đeo khẩu trang/ mặt nạ vệ sinh sát khuẩn trên toàn quốc
- Hầu hết mọi nơi có một khay đựng đặc biệt dành cho khác hàng để tiền vào và nhận tiền thừa, như vậy bạn sẽ không cần đưa tận tay để tránh lây lan vi khuẩn.
Những thứ ở đây đều nhỏ
Là một quốc đảo, đất đai ở Nhật là có hạn. Điều này liên quan trực tiếp đến giá trị quan về vấn đề vệ sinh của Nhật Bản. Các thành phố của Nhật có mật độ dân cư lớn, rất ít không gian chưa được sử dụng.
Bình quân diện tích nhà ở của Nhật Bản nhỏ hơn nhà ở các quốc gia như Mỹ và Châu Âu, nhưng bạn không cần lo lắng vì người Việt Nam đã quen với các không gian nhỏ như vậy.
Và khu vực công công của Nhật Bản cũng không hề lớn. Các ga tàu hay bến xe bus luôn đông đúc và bạn cần phải sẵn sàng chen lấn.
Sự kỳ vọng của họ thường là cao - và dù bạn không đạt được cũng không sao cả.
Từ khi còn nhỏ, trẻ em Nhật Bản đã bị đặt hy vong cao về học tập, về hình thức và cả vận động thể thao. Họ có xu hướng cực đoan trong suy nghĩ và không cho phép có lỗi sai vì chẳng có cơ hội khác cho bất cứ thứ gì. Có nghĩa là người Nhật có thể nhanh chóng nhận định và tạo ra những mâu thuẫn ngầm. Nhật Bản là đất nước mà bạn chỉ có một cơ hội duy nhất.
Cứ hiểu rằng bạn không phải hoàn hảo và không thể đáp ứng được mọi kỳ vọng. Nhưng cứ làm hết sức nhé!
Con người Nhật Bản cũng thích đưa ra những lời khuyển, xem nó như là nhiệm vụ "sửa sai" mà họ thấy ở người khác. Lối sống này ảnh hưởng đến sự phát triển ưu tiên tập thể hơn là cá nhân. Bạn nên biết rằng những câu nói về hình thức (cân nạng, chiều cao, quần áo, đầu tóc), điểm số, khả năng tiếng Nhật... không có nghĩa là họ đánh giá thấp bạn. Đây chỉ là cách quan tâm đến người khác của họ thôi.
Cách ứng xử, giao tiếp
Người Nhật lúc nào cũng lịch sự và nhỏ nhẹ. Trẻ em Nhật được học cách tôn trọng từ rất nhỏ và phải giữ chuẩn mực cao. Có một vài ví dụ về cách ứng xử để bạn tham khảo:
- Người Nhật luôn cúi đầu trong các cuộc gặp mặt. Thời gian và độ thấp khi cúi chào tương xứng với quyền lực và địa vị của người nhận được. Ví dụ, một người bạn sẽ cúi góc 30 độ (gần giống với cách gật đầu) đối với ông bà, hay trước hiệu trưởng trường học sẽ cúi chậm, dài ở góc 70 độ. Cách ứng xử sẽ phụ thuộc vào vị trí và tình huống. Với người nước ngoài thì cúi đầu đơn giản hoặc cố gắng cúi đầu đến tận thắt lưng đã đủ thể hiện thành ý, nhưng học theo cách ứng xử của người Nhật Bản vẫn là tốt nhất.
- Cách bạn xưng hô với người khác cũng là vấn đề. Người Việt Nam có cách tương tác khá đơn giản với người khác, nhưng Nhật Bản thì trái ngoài hoàn toàn. Người Nhật đưa các hậu tố vào tên người gọi để thể hiện sự tôn trọng. Tên gọi sẽ được thêm "san" hoặc "sana" ở cuối như Sakura-san hay Tuan-sana. Thường thường thì trẻ em được gọi bằng họ, nhưng bạn có thể thêm hậu tố "-chan" cho bé gái và "-kun" cho bé trai nếu bạn muốn.
- Không tự mình thu hút sự chú ý của đám đông, không xì mũi ở nơi công cộng, cố gắng tránh ăn khi đang đi và không nói chuyện điện thoại ở khu vực đông người như ga tàu hay bến xe bus.
- Làm quen cách nói "Gomenasai" và "Arigato Gozaimas", hai từ có nghĩa "Xin lỗi" và "Cảm ơn". Đây là cách tốt nhất để thế hiện sự đánh giá cao, tránh va chạm và xin lỗi khi mắc lỗi sai. Các câu nói trên đi kèm với nụ cười chân thành sẽ giúp bạn thuận lợi hơn khi ở Nhật Bản.
Người Nhật Bản có thể sẽ nói chuyện bằng tiếng Anh với bạn.
Chỉ khi bạn chứng tỏ được rằng mình có thể nói tiếng Nhật, hầu hết mọi người sẽ dùng tiếng Anh để nói chuyện với bạn. Sẽ có chút khó khăn khi bạn muốn học tiếng Nhật tốt hơn, nhưng hãy cố gắng trả lời bằng những câu tiếng Nhật để họ biết bạn có biết một chút và đang cố gắng cải thiện khả năng. Họ sẽ rất vui và tự hào khi bạn cố gắng!
Lễ nghi ứng xử trong ăn uống
Lãng phí thức ăn được xem là vô cùng tồi tệ. Nếu bạn không đói, chỉ cần lấy đủ lượng thức ăn mà bạn có thể dùng.
Nhiều nhà hàng và gia đình ở Nhật có chuẩn bị bàn ghế phong cách phương Tây. Tuy nhiên, các nhà hàng truyền thống của Nhật sử dụng bàn thấp và dùng đẹp, thường trong các căn phòng dùng chiếu tatami dưới sàn. Chiếu tatami được làm từ rơm dễ dàng bị hỏng và khó vệ sinh, nên giày dép luôn phải tháo ra khi bước lên sàn tatami.
Khi sử dụng bữa tối ở phòng tatami truyền thống, hãy ngồi thẳng trên sàn. Đàn ông sẽ ngồi khoanh chân và phụ nữ sẽ ngồi quỳ một bên trong trường hợp này. Chỉ có đàn ông được phép ngồi khoanh chân hoặc cả hai giới sẽ ngồi quỳ.
Bạn sẽ thấy cách ăn uống của người Nhật khá ồn ào. Húp mì sùm sụp hay tạo tiếng động khi ăn uống là OK! Thực tế, húp sụm sụp mì Ramen là hành động lịch sự thể hiện rằng bạn thực sự thích nó.
